Bu bölümüzde insan haklarını sözleşmelerinde tanınmış olan gıda hakkının, normatif içeriği ve devletlere yüklediği yükümlülükleri ele alıyoruz. 2014-2020 yılları arasında Birleşmiş Milletler Gıda Hakkı Raportörlüğü görevini yürüten konuğumuz Prof. Dr. Hilal Elver açlığın farklı biçimleri ve boyutlarını değerlendirilmekle birlikte, günümüzde gıda hakkı ihlallerinin ne şekillerde tezahür ettiği anlatıyor. Gıda hakkı ihlalleri karşısında uluslararası hukukta hâlihazırda mevcut olan mekanizmaları kapsamlı şekilde değerlendiren Prof. Elver, gıda hakkının herkes için etkin biçimde sağlanabilmesi için insan hakları mekanizmaları ile politik yükümlülük getiren mekanizmaların dengeli bir biçimde uygulanması gerektiğine dikkat çekiyor. Gıda hakkına erişimde başarı sağlayan ülkelere ve uygulanan yöntemlere değinen konuğumuz, uluslararası hukuktan kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesinde ortaya çıkan problemleri ve çözüm önerilerini İSAR Podcast dinleyicilerinin istifadesine sunuyor.
Hilal Elver
Prof. Dr. Hilal Elver, Kaliforniya Üniversitesi, Santa Barbara’da araştırma profesörü, Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles (UCLA) Hukuk Fakültesi, Resnick Gıda Hukuku ve Politikaları Merkezi’nin seçkin üyesidir. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden aldığı doktora (Ph.D.) unvanına ve UCLA Hukuk Fakültesi’nden aldığı ikinci doktora (S.J.D.) unvanına sahiptir. Öğretim hayatına Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde başlamıştır. Ayrıca, bu dönemde Hükümet tarafından Çevre Bakanlığı Kurucu Baş Hukuk Müşaviri ve daha sonra Kadının Statüsü Genel Müdürü olarak görevlendirilmiştir. 1994 yılında Malta Üniversitesi, Akdeniz Diplomasi Akademisi’nde Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) Kürsü Başkanlığına atanmıştır. 1996 yılından beri Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’daki çeşitli üniversitelerde dersler vermektedir. Kariyeri boyunca hem ulusal ve uluslararası kuruluşlarla hem de insan hakları alanında çalışan sivil toplum örgütleriyle kapsamlı çalışmalar yürütmüştür. Elver’in çalışmaları temel olarak uluslararası çevre hukuku, kadın hakları ve uluslararası insan hakları hukuku üzerine yoğunlaşmıştır. “Uluslararası Nehirlerin Barışçıl Amaçlı Kullanımı: Fırat ve Dicle Nehirleri Örneği” (Peaceful Uses of International Rivers: Case of Euphrates and Tigris Rivers) başlıklı kitabı 2002 yılında yayımlanmıştır. “Başörtüsü Tartışması, Laiklik ve Din Özgürlüğü” (The Headscarf Controversy, Secularism and Freedom of Religion) başlıklı ikinci kitabı Oxford Üniversitesi Yayınlarınca 2012 yılında yayımlanmıştır. Paul Wapner ile derlediği “İklim Değişikliğini Yeniden Tasavvur Etmek” (Reimagining Climate Change) adlı son kitabı Routledge Yayınevi tarafından 2016 yılında basılmıştır. Küresel adalet, yeni anayasacılık, laiklik, kadın hakları, su hakkı, çevresel güvenlik, iklim değişikliği diplomasisi ve gıda hakkı konularında sayısız makale ve kitap bölümüne imza atmıştır. Mayıs 2014’te Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nce Gıda Hakkı Özel Raportörü olarak atanmış ve 2 Haziran 2014 tarihinde görevine başlamıştır. Bu görevi 2020 yılına kadar sürdürmüştür.
Kaynakça ve İleri Okumalar
- Bülent Algan, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Hakların Korunması (Seçkin 2007)
- Christophe Golay, The Right to Food and Access to Justice: Examples at the national, regional and international levels, Right to Food Studies, FAO (Rome 2009) http://www.fao.org/3/a-k7286e.pdf
- Creswell Riol, The Right to Food Guidelines, Democracy and Citizen Participation: Country Case Studies (Routledge 2017)
- FAO Committee on World Food Security, Twenty-Seventh Session, Fostering the Political Will to Fight Hunger, (FAO 2001)
- Hilal Elver, The Challenges and Developments of the Right to Food in the 21st Century: Reflections of the United Nations Special Rappourteur on the Right to Food, UCLA Journal of International Law & Foreign Affairs 2016, Vol. 20(1)
- Hilal Elver, Report of the Special Rapporteur on the right to food, UNGA Right to Food, A/70/287 (UNGA 2015)
- Hilal Elver, Report of the Special Rapporteur on the right to food, A/HRC/37/61, 25 (UNGA 2018)
- Hilal Elver, Access to justice and the right to food: the way forward, A/HRC/28/65, (UNGA 2014)
- Philip Alston and Katarina Tomaševski, The Right to Food (Martinus Nijhoff 1984)
- Rabia İlay Peerzada, Uluslararası Hukukta Gıda Hakkı, Yayımlanmamış Doktora Tezi (Bilkent Üniversitesi, 2019)
- Rhoda E. Howard-Hassmann, State Food Crimes, (Cambridge 2016)
Sunucu
Selman Aksünger
2016’da Bahçeşehir Üniversitesi’nde Hukuk lisansını, 2018’de Leiden Üniversitesi’nde uluslarası hukuk alanında yüksek lisansını tamamladı. Halihazırda Hollanda’da uluslararası hukuk alanında doktora çalışmalarına devam ediyor. Uluslararası hukuk tarihi ve teorisi, insan hakları hukuku, uluslararası ceza hukuku ve insancıl hukuk araştırma alanları arasında yer almaktadır.
Müzik
Francisco Tárrega – Memories of Alhambra
